Turbonun mekanik bir pompa olduğundan bahsetmiştik. Gücünü elektrik yerine içinden geçen akışkanın aynı mile bağlı olan fanlarını döndürmesi ile kazanır. Hava filtresinden çekilen hava kompressör fanını döndürür, eş zamanlı olarak motorun egzoz manifoldundan gelen yanmış gazlar, turbonun türbin fanını döndürür. Bu tasarımda kompresör kısmı temiz havanın girdiği kısmı, türbin kısmı ise yanmış gazların bulunduğu kısmı ifade eder. Burada önemli olan faktör, turbonun kompresör ve türbin fanlarının aynı mile bağlı olduğudur. Bu yapı mile aynı taraflı döndürme kuvveti (tork) uygular. Burada yaşanabilecek sorun, kompresör veya türbin tarafındaki basınç fazlalığının milin burulmasına diğer bir deyiş ile torsiyona maruz kalmasıdır. Bunun önüne geçmek için ise west-gate adı verilen valf kullanılır.

Turbo sistemleri için aslında motor içindeki silindirlerin içindeki yanma sonucu atılan egzoz gazının çıkışına dayanan bir pervane sistemi denebilir. Aşırı besleme sistemi diye de adlandırılan bu sistem daha verimli bir yanma sistemi prensibine dayanıyor. Bunu şöyle tarif edebiliriz: Motor içinde yanan yakıt ve sıcak gaz ortaya bir basınç çıkarıyor. Bu basıncın daha düşük ısıda fakat daha yüksek oranda iletilmesini sağlayan şey ise turbo oluyor. Salyangozu andıran bir yapıya sahip olan turbolar, içinde bulunan tünellerden geçen basıncın intercooler aracılığıyla soğutulmasına, ancak aynı zamanda daha yüksek biçimde dışarı atılmasına katkı sağlıyor.

Turbo özelliğine sahip bir motor bu özellikten yoksun, ancak aynı büyüklükte bir motorla kıyaslandığında yedi kat daha fazla güç üretebilme kapasitesine sahip oluyor. Bu aynı zamanda küçük hacimli motora sahip araçlarda performans avantajı sağlayan bir durum olduğundan maddi açıdan da otomobil sahiplerini cezbediyor.

Turboya sahip bir araç demek, aynı zamanda gaz tepkilerine hızlı reaksiyon verme kapasitesine sahip bir araç demek. Bu da sadece performans açısından değil güvenlik açısından da artı özellik sayılıyor. Dizel turbo nedir sorusunun cevabı da tam olarak burada devreye giriyor. Motorin yağının yoğun olduğu bir motor çeşidi olan dizeller turbo adı verilen sistem sayesinde daha yüksek verimlilik elde edilebiliyor. Aynı zamanda zararlı egzoz gazı atıklarını da azaltan turbo, motorun ömrünü uzatıcı etkiye de sahip.

Turbolarda meydana gelmesi muhtemelen arızaları ve sebeplerini anlamak için öncelikle araçlarda turbo ne zaman devreye girer konusuna bakmak gerekiyor.Bu her ne kadar aracın modeline ve yaşına bağlı olarak değişim gösteren bir durum olsa da ortalama 1500 ila 1750 devir sonrasında turbo devreye giriyor. Yeni nesil araçların pek çoğunda turbodaki arızalara karşı bir ikaz ışığı bulunuyor. Ancak bunun yanı sıra turbonuzda sorun olduğunun sinyalini veren belirtiler de mevcut: Aracınızın yakıt tüketimindeki artış ve motor performansındaki belirgin düşüş gözlemlediğinizde turbo motorunuzda meydana gelmiş çeşitli arızalardan şüphelenebilirsiniz. Aynı zamanda motordan gelen yüksek volümlü sesler de çeşitli arızalara işaret olabilir.

Turbo arızası sorununun önüne geçmek için dikkatli olabileceğiniz belli başlı ipuçlarını vererek yazıyı sonlandıralım. Öncelikle turbo sisteminin en büyük gereksinimi motor yağı. Turbonun yeteri kadar yağlanmaması, belirgin bir şekilde ömrünü kısaltıyor. Burada kullanılan yağın kalitesi ve niteliği de bir o kadar önemli.

İkinci mesele turbo içindeki hava sirkülasyonunun sorunsuz gerçekleşebilmesi. Bunun için turbonun pervanelerini bozacak ya da arızaya sebep olacak yabancı maddelerin motorun içine girmemiş olduğundan emin olmak gerekiyor.

Son olarak turbo sistemini tıpkı bir yap boz sistemi gibi her şeyin gerektiği büyüklükte ve gerektiği yerde olduğu komple bir sistem olarak düşünmek gerekiyor Zaman içinde çeşitli aşınma ya da genişlemeler turbo sisteminin ihtiyacı olan havayı almasına engel olabiliyor. Bu da turbonun çalışmasını sekteye uğratıyor. Dolayısıyla söz konusu duruma karşı tedbirli olmak ve ara ara kontrolünü yapmak gerekiyor.

Turbodan alınan verimi çok daha fazla arttırabilmenin yollarından biri de Intercooler, yani ara soğutucu diye adlandırılan bir ünite eklenmesidir. Turbo ünitesinden yayılan havanın sıcaklığı hemen hemen 160 derecedir. Intercooler’ın içinden geçen sıcak hava soğutulur ve bunun sonucu yoğunluğu artar. Bu sayede silindirlere daha çok hava iletilmiş olur. Böylelikle aracın turbo basıncının da artması sağlanır.

Hava filtresi tarafındaki borularda kalan civata üstübü somun v.s. gibi yabancı cisimler resimde görüldüğü gibi pervanede hasara neden olacaktır.

Turbo beslemeli araçların turbo arızalarında öncelikle tamir işlemine uygun olup olmadığı kontrol edilir. Tamir mümkün değilse yeni turbo, çıkma turbo veya revizyonlu turbo ile değişim seçeneklerimiz mevcuttur.

Turbo Revizyon İşlemi Nasıl Yapılır?

* Araç arızası ile ilgili şikayetler dinlenir.
* Sorunun turbo kaynaklı olduğu tespit edilirse turbo sökme işlemi başlar.
* Sökülen tüm parçalar kontrol edilir ve parçalarla ilgili testler yapılır.
* Turbo parçalarının gerekli temizlik işlemleri yapılır.
* Balans makinası ile 3500 d/d balans yapılır ve yeni tamir kiti ile Turbo toplanır.
* Gözle görülemeyen kusurların en aza indirilmesi için çok yüksek devirlerde testler yapılır.
* Turbo fabrika standartlarına uygun hale getirilir.
* Turbo yerine montaj edilir ve hassas basınç ayarları yapılır.

Turbo tamiri binek araç ve hafif ticari araç turboları için ortalama 3 ve 5 saat arası değişiklik göstermektedir. Verimli bir turbo tamiri için turbonun tüm testlerinin sağlıklı koşullarda gerçekleşmesi gerekir. Bu koşullardan en önemlisi ortam sıcaklığı ve balans durumunda yağ sıcaklığıdır. Gerekli ortam şartları doğru olduğunda ve gelen turbolarının tüm parçalarının balanssızlık değerli çok iyi olması durumunda bu süre 1.5 saate kadar düşer.
Ağır ticari / iş makinası ve marine turboları için söz konusu durum biraz farklıdır. Turbo hacim olarak diğer turbolara oranla çok daha büyük olduğu için temizleme, yıkama ve kumlama işi çok daha fazla zaman alacağından bu tarz turbolarda ortalama turbo tamir süresi 5-7 saat arası değişiklik göstermektedir.

Hava filtresi tarafındaki borularda kalan civata üstübü somun v.s. gibi yabancı cisimler resimde görüldüğü gibi pervanede hasara neden olacaktır.

Hava filtresi tarafındaki borularda kalan civata üstübü somun v.s. gibi yabancı cisimler resimde görüldüğü gibi pervanede hasara neden olacaktır.

Hava filtresi tarafındaki borularda kalan civata üstübü somun v.s. gibi yabancı cisimler resimde görüldüğü gibi pervanede hasara neden olacaktır.

Hava filtresi tarafındaki borularda kalan civata üstübü somun v.s. gibi yabancı cisimler resimde görüldüğü gibi pervanede hasara neden olacaktır.